Budgetten

Pitch

Op het taakveld 6.3 Inkomensregelingen verwachten we een nadeel dat ligt tussen de -/- € 0,9 miljoen en -/- € 2,4 miljoen. Deze bandbreedte heeft  betrekking op de onzekerheden rondom het BUIG budget.

Detail

BUIG
Het is voor nu te vroeg om een exact bedrag op te nemen voor het te verwachten BUIG resultaat. We stellen daarom een bandbreedte voor van een verwacht saldo (baten -/- lasten) dat ligt tussen de + € 0,5 miljoen en -/- € 1 miljoen. Dit betekent een afwijking ten opzichte van de begroting die ligt tussen de € 0,9 en € 2,4 miljoen nadeel.

Met de toen bekende informatie is in de MPB 2023 - 2026 voor de BUIG een voordeel van € 1,4 miljoen begroot, waardoor er geen bijdrage uit de algemene middelen toegevoegd hoefde te worden aan het rijksbudget. Dit rijksbudget in onze begroting is gebaseerd op het nader voorlopig budget 2023 (afgegeven in mei 2022). Deze wijze van begroten brengt het risico met zich mee dat er in een jaar flinke schommelingen kunnen ontstaan in zowel de baten als de lasten en daarmee in het resultaat.
In vergelijking tot het rijksbudget verwachten we uit te komen met het rijksbudget.

Baten:
In de prognose is rekening gehouden met de volgende ontwikkelingen:

• het nader voorlopig budget is € 3,0 miljoen lager dan wat wij hebben begroot;
• een voorlopige raming van de compensatie verhoging Wet minimum loon (Wml);

Per 1 januari 2023 is het Wml verhoogd met 10%. De bijstandsuitkeringen zijn gekoppeld aan dit minimumloon waardoor we hogere uitkeringslasten hebben dan begroot. Het Rijk compenseert deze stijging van de uitkeringen door het macrobudget te verhogen. De daadwerkelijke hoogte van deze compensatie maakt het Rijk in het definitieve budget 2023 (publicatie in oktober) bekend. Het Rijk heeft wel een indicatie afgegeven en deze hebben we verwerkt in de prognose.

• een voorlopige raming van de compensatie verhoogde taakstelling opvang statushouders;

Het Rijk heeft de taakstelling opvang statushouders voor 2023 verhoogd, dit betekent dat een deel hiervan een beroep gaan doen op een bijstandsuitkering, wat extra lasten met zich meebrengt. In het definitieve budget 2023 wordt hier rekening mee gehouden. Indicatief zal dit Apeldoorn € 0,7 miljoen extra budget opleveren.

Lasten:
Naast bovenstaande ontwikkelingen in de baten, bestaat er onzekerheid over de lasten. De volumeontwikkeling: aan de instroom kant zien we de afgelopen jaren een daling. De afgelopen jaren was de arbeidsmarkt, ook in onze arbeidsmarktregio, zeer krap. Veel inwoners vonden daardoor makkelijker zelf de weg naar werk. Voor degenen die een beroep op de bijstand moesten doen gold dat veelal sprake was voor problematiek op meerdere leefgebieden, waardoor de directe bemiddelbaarheid naar werk lastiger is.
We zien dat de gemiddelde leeftijd en de gemiddelde uitkeringsduur van het actuele bestand zijn toegenomen, ondanks de gunstige arbeidsmarkt is het voor deze groep lastiger gebleken om direct aan het werk te komen.
Daarnaast zorgt ook de verhoogde taakstelling statushouders voor een hogere instroom in de bijstand. De kansen van deze inwoners om direct uit te stromen naar de arbeidsmarkt zijn gemiddeld genomen klein omdat de re-integratie langer duurt. Zo moet bijvoorbeeld eerst de kennis van de Nederlandse taal op niveau worden gebracht. Hierdoor is de instroom hoger dan de uitstroom waardoor per saldo het aantal uitkeringen aan statushouders toeneemt
Per saldo zien we in de eerste helft van dit jaar een stijging van het aantal bijstandsuitkeringen en op basis van de huidige inzichten houden we in de prognose rekening met een stijging van het bestand.